STENOSE OPERATIE
Wat gebeurt er nu bij een stenose operatie aan de lage rug? Wat zijn de verwachtingen voor het herstel? Zijn er risico’s verbonden aan een operatie? Hoe ziet het herstel eruit en wat zijn de ervaringen van uw voorgangers? Lees hier wat u kunt verwachten mocht een operatie nodig zijn om uw stenose te verhelpen.
Klachten bij een stenose
Een afstandje lopen wordt steeds moeilijker, uw benen werken gewoon niet meer mee. De kracht in uw benen wordt met elke stap zwakker en u zoekt al naar het volgende parkbankje. Het wordt beter als u naar voren buigt of gaat zitten. Fietsen gaat daarentegen heel goed. De MRI-beelden van de stenose tonen een duidelijke oorzaak: vernauwing van het wervelkanaal, een stenose dat de zenuwen bekneld. De wervelkolomchirurg stelt de microchirurgische decompressie voor. U bent niet meer de jongste, maar eigenlijk nog zeer fit voor uw leeftijd, uw wens is toch maar weer een groter stuk kunnen lopen.
Stenose operatie in de lage rug (lumbale wervelkolom)
Na een grondig neurologisch onderzoek, waarbij de functies van de zenuwen worden onderzocht en een eventuele uitval wordt vastgelegd, krijgt u gedetailleerde informatie over de geplande ingreep. We gaan hier uit van de typische stenose in de lumbale wervelkolom. Dit is een veel voorkomende ingreep aan de wervelkolom: ongeveer 90 procent van de stenose operatie zijn in de lage rug, ongeveer 10 procent betreft de cervicale wervelkolom.
​​
We beschrijven eerst hoe een stenose operatie op de operatiedag verloopt, daarna verklaren we de mogelijke risico's en geven we tips en adviezen voor de tijd na de operatie aan de stenose.
Hoe ziet de dag van de stenose operatie eruit?
Voorbereiding op de operatie: De belangrijke rol van de anesthesioloog
De stenose operatie vindt plaats onder algehele narcose, gedaan door een ervaren anesthesist. Het is een zogenoemde minimaal-invasieve procedure, waarvoor slechts een kleine snede in de huid nodig is. Op deze manier wordt er maar weinig weefsel verplaatst, de wond geneest snel en er is weinig littekenvorming.​
Voorafgaand aan de operatie zal de anesthesist u onderzoeken om de risico's van de narcose in te schatten en af te wegen. Indien nodig zal de anesthesist u doorverwijzen naar een internist of cardioloog voor aanvullende informatie. Deze voorbereidingen vinden plaats minstens 1 dag voor de operatie. Soms is het verstandig om meerdere dagen vooraf de intake te doen, om een ander te kunnen voorbereiden. Op de operatiedag wordt u nuchter opgenomen in de kliniek hier in het gebouw. Wel de gewone medicatie met een slokje water innemen (heel belangrijk!)
Rond het geplande tijdstip, dit kan variëren, wordt u naar de operatieafdeling gebracht. De medewerkers van de anesthesist leggen een infuus aan. Dan komt u in de operatiezaal en valt rustig in slaap.
Operaties aan de lage rug worden meestal uitgevoerd terwijl u op uw buik ligt. U wordt voorzichtig van uw rug naar uw buik gedraaid terwijl u slaapt (en na de operatie weer terug naar uw rug). Om te zorgen dat uw longen goed worden voorzien van zuurstof in deze positie, wordt een dunne buis in uw luchtpijp geplaatst. Maar dat merkt u niet, het gebeurt pas als u slaapt.
Bewaking van uw welzijn tijdens de stenose operatie
Tijdens de stenose operatie neemt het anesthesieapparaat uw ademhaling over en pompt gecontroleerd zuurstof in uw longen. De anesthesioloog bewaakt voortdurend uw hartslag en bloeddruk, evenals uw ademhaling. In onze kliniek wordt zelfs een EEG (elektro-encefalogram) gemaakt om ervoor te zorgen dat u echt diep slaapt en niets van de procedure opmerkt. Voor de chirurg is het ideaal als er zo min mogelijk bloed verloren gaat of zichtbaar is in het operatiegebied, zodat de zenuwen en de vernauwing duidelijk zichtbaar blijven. Daarom probeert de anesthesioloog u zo ontspannen mogelijk te houden en de bloeddruk zo laag mogelijk te houden. De chirurgen en anesthesiologen vormen een goed gecoördineerd team.
Voorbereiding van het operatiegebied
Zodra u diep slaapt en comfortabel op uw buik ligt, wordt het operatiegebied voorbereid. Vaak wordt nu de exacte positie van de stenose bepaald door een röntgenfoto. Op deze manier kan de chirurg de kortste en tevens veiligste weg kiezen. Vervolgens wordt de huid gereinigd en wordt alles om het doelgebied heen bedekt met steriele papieren doeken, alleen het kleine operatiegebied blijft zichtbaar. Na de zogenaamde time-out, een controle door het hele team om alles (juiste patiënt, juiste plek, alle instrumenten aanwezig en functionerend) te checken, voordat de ingreep begint, wordt de kleine huidsnede gemaakt en baant de chirurg zich een smalle weg naar de wervelkolom. Zodra deze is bereikt, gaat de operatie over in een nieuwe fase: microscopisch!
Het gebruik van de operatiemicroscoop tijdens de stenose operatie
Tijdens de operatie wordt er gebruikgemaakt van een operatiemicroscoop, deze wordt door de assistente steriel verpakt in folie. Dit apparaat brengt licht optimaal in het operatiegebied en vergroot het beeld aanzienlijk. Moderne operatiemicroscopen zijn zeer beweeglijk, maar kunnen toch in elke positie worden vastgezet. Ze hoeven niet door de chirurg vastgehouden te worden, maar staan vanzelf stabiel. Hierdoor heeft de chirurg de handen vrij om zeer nauwkeurig te werken.
Dankzij de enorme flexibiliteit van de microscoop kan elke hoek van het operatiegebied worden verlicht. De vergroting maakt het mogelijk om ook de structuren diep in het operatiegebied duidelijk te zien. Ondanks de kleine huidincisie kan er dus tijdens de operatie een goed overzicht behouden blijven en veilig gewerkt worden. De operatiemicroscoop speelt daarmee een cruciale rol in de precisie en veiligheid van de operatie voor spinale stenose.
35 jaar in de wervelkolomchirurgie hebben drs.
Patrick Simons getoond:
"minder is meer"
Het doel: Verwijderen van de stenose en pijnverlichting
Het doel van een stenose operatie is om de zenuwen meer ruimte te geven, zodat u geen pijn meer heeft en beter en vooral verder kunt lopen. Op basis van de voorbereidingen, het neurologisch onderzoek, de MRI-scan en beelden van de doorlichting, maakt de chirurg een plan voor de benadering. Veel patiënten hebben een gecombineerde stenose. Hierbij drukt artrose (verdikking van de facetgewrichten) van achteren op de zenuwen en een discus uitstulping van voren. De verdikkingen aan de facetgewrichten worden eerst verwijderd met een speciaal instrument, om zo toegang te krijgen tot het wervelkanaal en dit tegelijkertijd ruimer te maken.​
In veel gevallen worden de zenuwen niet alleen aan één kant ingeklemd, maar zowel rechts als links. Gelukkig stelt de moderne chirurgie ons in staat om beide kanten te decompresseren (=druk wegnemen) via een enkele toegang, door het midden. Deze benadering, bekend als "Over the Top-decompressie”, stelt de chirurg in staat om ook ruimte te creëren aan de tegenoverliggende kant door onder de wervelboog te werken. Dit minimaliseert het trauma voor de patiënt en verbetert de effectiviteit van de operatie, omdat beide zijden van het wervelkanaal tegelijkertijd kunnen worden behandeld.
​​
Wanneer de artrose-verdikkingen zijn verwijderd, en een eventuele uitstulping, zijn de zenuwen weer vrij. De chirurg kan dit zien omdat de zenuwen weer zachtjes meebewegen met de ademhaling en de hartslag van de patiënt. Het vocht in de zenuwbaan kan weer vrij stromen. Ten slotte worden heel precies kleine bloedende vaatjes dichtgeschroeid.
Nu is het doel bereikt: de druk op de zenuwen is verdwenen en de patiënt kan na een herstel van de ingreep beter, langer lopen en heeft minder pijn in de benen.
Een verband wordt aangebracht en de patiënt wordt voorzichtig op zijn rug gedraaid. Het ontwaken uit de algehele narcose vindt vervolgens plaats onder toeziend regie van het anesthesieteam.
Afronding van de stenose operatie
Na het bereiken van het hoofddoel van de operatie, het vrijmaken van de ingeklemde zenuwen, wordt de wond zorgvuldig gesloten. Met behulp van een fijne elektrische tang worden kleine bloedvaten dichtgeschroeid om bloedingen te stoppen (bipolaire techniek). Vervolgens wordt de spierfascie, het bindweefsel dat de spieren bedekt, teruggeplaatst en bevestigd. Het onderhuidse weefsel en daarna de huid zelf worden zorgvuldig gehecht.
Een verband wordt aangebracht en de patiënt wordt voorzichtig op zijn rug gedraaid. Het ontwaken uit de anesthesie vindt vervolgens plaats onder het toeziend oog van het anesthesieteam. Na 10-12 dagen kan de huisarts uw hechtingen verwijderen.
Risico's van een operatie
Net als elke chirurgische ingreep brengt ook een stenose operatie bepaalde risico's met zich mee. Deze kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën.​ Algemene risico's hebben te maken met uw bestaande gezondheid, deze zijn onafhankelijk van de specifieke procedure. Zulke risicofactoren zijn onder andere: diabetes, hoge bloeddruk, het gebruik van bloedverdunners, astma of slaapapneu.​
Daarnaast kunnen er risico's zijn verbonden aan de positionering van de patiënt tijdens de operatie. Bij een operatie in buikligging moeten de schouders, ellebogen en knieën correct worden ondersteund in een natuurlijke hoek om huidbeschadiging en drukplekken te voorkomen.
De duur van de operatie kan ook een factor zijn. De incisie in de huid creëert een mogelijke toegangspoort voor ziekteverwekkers. Hoe langer de operatie duurt, hoe groter de kans op infectie. Studies hebben aangetoond dat de kans op infectie door (meestal eigen) huidbacteriën in de wond toeneemt na twee uur operatieduur. Preventief wordt via het infuus antibiotica toegediend voordat de operatie begint, zodat de kans op infecties of complicaties wordt teruggedrongen.
Tijdens de stenose operatie worden ook kleine bloedvaatjes doorgesneden. De chirurg gebruikt speciale pincetten om deze kleine bloedvaten te dichten om bloedverlies te minimaliseren. Desondanks kan er nog steeds een bepaalde hoeveelheid bloedverlies optreden. Gemiddeld gaat het om ongeveer de inhoud van een mok bij een standaard operatie aan de lumbale wervelkolom. Er is altijd een kleine kans dat een gecoaguleerd (=dichtgeschroeid) bloedvat later spontaan kan heropenen, wat een meestal onschadelijk hematoom (bloeduitstorting) kan veroorzaken.
Op de overgang tussen de borst- en lumbale wervelkolom gaat het ruggenmerg over in afzonderlijke zenuwvezels, die zich in een buis bevinden. In het grootste deel van de lumbale wervelkolom is dus geen ruggenmerg aanwezig. Hoewel het ruggenmerg zeer gevoelig is voor druk en manipulatie, kunnen zenuwen en de zenuwbaan dit veel beter verdragen, waardoor irritaties en beschadigingen aan de zenuwen bij een microchirurgische verwijdering van een hernia of stenose zeer zeldzaam zijn. De zenuwbuis (Dura) kan vergeleken worden met de binnenband van een fietsband. Hier kan ook een klein gaatje ontstaan, dat dan, net als bij een fietsband, wordt geplakt.
Het doel van de stenose operatie is om de huidige vernauwing te verwijderen en de zenuw te ontlasten. Het is echter mogelijk dat op een later tijdstip een nieuwe stenose ontstaat (zogenaamd recidief).
Voor de stenose operatie wordt u uitgebreid geïnformeerd over mogelijke risico's door een specialist in de wervelkolom. Deze uitleg hier is een informatie, en vervangt niet de officiële, door u en ons te ondertekenen, informed consent.
Drs. Patrick Simons
neurochirurg en stenosespecialist
Hoe gaat het verder na de dag van operatie?
Het hoofddoel van de stenose operatie is om de bron van de huidige pijn zo veilig mogelijk te elimineren, zodat de patiënt snel een verbeterde levenskwaliteit kan ervaren. De postoperatieve zorg verschilt per individu, maar over het algemeen hebben we gemerkt dat het sneller hervatten van dagelijkse activiteiten gunstiger is dan langdurige rust en inactiviteit. Lees meer over de algemene richtlijnen nazorg.
Het is niet bevorderlijk voor het herstel als patiënten angstig door het leven gaan, nauwelijks durven te bewegen uit angst dat de pijn terugkomt. Ons advies: "Laat deze onaangename fase in uw leven zo snel mogelijk achter u, ga snel terug naar huis en geniet van het leven zonder de pijn die de stenose veroorzaakte”.
Daarnaast zijn er vaak toch mogelijkheden om het dagelijks leven van veel patiënten te verbeteren, zoals meer lichaamsbeweging, gewichtsverlies of stressvermindering. Deze veranderingen gaan ook de kwaliteit van leven verhogen. Een dergelijke ingrijpende ervaring zoals de hevige stenose pijn en de beperking van de loopafstand èn de noodzakelijke operatie kunnen dienen als een aanzet om – eventueel met professionele hulp - te werken aan een verbetering van de algemene fysieke conditie.
Het is echter niet nodig om patiënten onder druk te zetten met uitspraken als "als u niets verandert, komt de stenose snel terug", vooral omdat dit niet waar is. Niemand weet wat de toekomst gaat brengen, leef nu!
Herstel en revalidatie na de stenose operatie
In de eerste 2-3 weken na de stenose operatie is het raadzaam om uw lage rug zo min mogelijk te belasten, zodat het operatiegebied en de rugspieren kunnen herstellen. Het is cruciaal dat u zich vrij en onbevreesd beweegt: denk aan een lenige sporter, niet aan een robot.
Luister goed naar uw lichaam. Een beetje pijn rondom de operatiewond is normaal, vergelijkbaar met een sportblessure. Dit zal met de tijd verdwijnen. Koeling en ontstekingsremmende medicatie, zoals ibuprofen of diclofenac, kunnen hierbij nuttig zijn. Als de pijn echter intens wordt, zoek dan medische hulp, want dat kan duiden op een complicatie.​
Begin geleidelijk weer met uw normale dagelijkse activiteiten, in uw eigen tempo. Na een vakantie is het vaak al moeilijk om weer in een normaal ritme te komen. Na de gedwongen langere pauze bij een rugprobleem, is het dus ook normaal dat het opstarten weer even wennen betekent.
Neem de tijd om weer aan de slag te gaan en luister daarbij naar uw lichaam. Hoe korter de periode van onderbreking, hoe gemakkelijker het over het algemeen is om weer in de dagelijkse routine te komen. Het is belangrijk om geduldig met uzelf te zijn en niet te haasten. (maar wel te doen wat kan!)
Veelgestelde vragen over stenose operatie
Pijnvrij in drie stappen
Uw wervelkolomspecialisten in Nederland en Keulen
1
Vul het contactformulier in en we nemen zo snel mogelijk contact met u op. Dan kunnen we de komende dagen een afspraak inplannen.
​
​
​
​
2
3
De MRI beelden bekijkt u vervolgens samen met een van onze herniaspecialisten. De diagnose en uw mogelijkheden worden besproken en wij kunnen deze vervolgens zeer snel implementeren.
​
​
.png)
.png)